Mô hình Vườn Ao Chuồng: Xu hướng thúc đẩy nông nghiệp bền vững

Mô hình Vườn Ao Chuồng (VAC) đang trở thành xu hướng phát triển không thể phủ nhận trong nỗ lực thúc đẩy sự phát triển hiệu quả và bền vững của nông nghiệp nông thôn. Với sự kết hợp độc đáo giữa trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản, VAC tạo ra một hệ thống khép kín mang lại nhiều lợi ích to lớn.

Mô hình Vườn Ao Chuồng không chỉ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư và bảo vệ môi trường mà còn đem lại hiệu quả kinh tế cao. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết về mô hình VAC cũng như những lợi ích mà nó mang lại.

1. Mô hình Vườn Ao Chuồng là gì?

Vườn ao chuồng (VAC) là một hình thức canh tác nông nghiệp kết hợp giữa trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản. Trong một môi trường tương tác động giữa các yếu tố, VAC tạo nên một hệ thống đồng nhất. Các thành phần trong mô hình này hỗ trợ và phát triển lẫn nhau, tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển bền vững trong nông nghiệp.

2. Các Phần của Mô Hình Vườn Ao Chuồng

Vườn

Trong phần vườn, việc bố trí cơ cấu cây trồng đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc tận dụng đất đai và năng lượng mặt trời để đáp ứng yêu cầu tiêu thụ của các cây. Thông thường, cây trồng được phân chia thành hai tầng: tầng trên là cây cần ánh sáng, tầng dưới là cây chịu bóng. Ví dụ, có thể trồng cam quýt ở tầng trên và rau ngót ở tầng dưới. Thay đổi loài cây trồng theo yêu cầu sinh thái khác nhau giúp tối ưu hóa sự phát triển của vườn.

Ngoài ra, góc vườn gần bể nước có thể trồng rau cải, xà lách, đậu cô ve, cũng như một số cây gia vị như tía tô, rau thơm, ớt và cây thuốc. Nếu có khu vườn nhân giống, nên đặt gần ao để việc tưới nước trở nên thuận tiện.

Ao

Phần ao trong mô hình cần được thiết kế sâu khoảng 1,5 – 2 mét với bờ cao, được chăm sóc kỹ lưỡng để chống rò rỉ (có thể sử dụng gạch vỉa). Hệ thống dẫn và tiêu nước cũng cần được tính toán và thiết kế cẩn thận. Xung quanh bờ ao, có thể trồng chanh và khoai nước ở phần dưới, cùng với việc sử dụng không gian cho giàn bầu, bí, mướp. Cơ cấu cá nuôi thích hợp phụ thuộc vào diện tích ao và điều kiện thức ăn. Một phần mặt ao nên được trồng bèo hoặc rau muống để cung cấp bóng mát cho nước ao vào mùa hè và bảo vệ nhiệt độ vào mùa đông.

Chuồng

Phần chuồng trong mô hình thường dành cho việc nuôi gia súc và gia cầm. Chuồng lợn gia đình nên được thiết kế với hai bậc: bậc cao cho lợn ăn và nằm, bậc thấp để chứa phân. Chuồng gà có thể đặt ở phía trên chuồng lợn, với khu vực riêng cho nuôi gà thịt và gà đẻ. Cạnh chuồng, cần có nền ủ phân và hố chứa nước thải, cũng như lưu ý che chắn kín càng khi ủ phân và hố chứa nước thải.

3. Đặc điểm của mô hình Vườn Ao Chuồng (VAC)

Hệ Thống Khép Kín

Trong mô hình Vườn Ao Chuồng, các phần vườn, ao và chuồng được liên kết chặt chẽ, tạo nên một hệ thống sinh thái tự nhiên. Ví dụ, phân từ gia súc và gia cầm được sử dụng để nuôi cá trong ao, đồng thời còn làm phân bón cho vườn. Ánh sáng mặt trời và nước từ ao cung cấp cho vườn, trong khi đất bùn từ ao cải tạo cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng. Hệ thống này giúp tối ưu hóa sự tương tác giữa các phần tử và tạo nên một chu trình phát triển bền vững.

Hệ Sinh Thái Bền Vững

Trong hệ sinh thái VAC, kỹ thuật thâm canh sinh học được áp dụng, sử dụng phân bón hữu cơ và vi sinh vật, hạn chế sử dụng hóa chất. Mặc dù không sử dụng phân hóa học, VAC vẫn đạt hiệu quả kinh tế cao nhờ sự tận dụng hợp lý nguồn năng lượng từ mặt trời, đất và nước cũng như chất thải. Việc này không chỉ giảm chi phí đầu tư mà còn mang lại thu hoạch cao.

Giảm Tác Động Môi Trường

Hệ thống VAC giúp giảm tác động đến môi trường bằng cách luân chuyển nitơ trong một chu trình đóng, từ phân và nước tiểu của vật nuôi sang cây trồng và cá, và ngược lại. Nitơ được tổng hợp và sử dụng nội bộ trong hệ thống, hạn chế việc thải nitơ ra môi trường gây ô nhiễm. Kết hợp chăn nuôi với vườn ao chuồng không chỉ là một biện pháp hiệu quả mà còn là một giải pháp bền vững trong việc giảm thiểu tác động đến môi trường.

Trong tổ chức hệ sinh thái Vườn Ao Chuồng, việc kết hợp các yếu tố tự nhiên nhưng lại tối ưu hóa hiệu suất, tích hợp khí, nước, đất, và hữu cơ, giúp tạo ra một môi trường sống bền vững và cung cấp nguồn lợi cho sản xuất nông nghiệp.

Cảm ơn các bạn đã theo dõi các bài viết trên Xuân Xuân Blog